از آنجائی که ازدواج یک امر مسلم و حیاتی برای انسانها می باشد، بنابراین، بدون استثنا معلولین نیز حق ازدواج کردن را دارا می باشند. بنابر ضرورت این امر، پژوهشگر پژوهشی در زمینة بررسی نگرش افراد معلول در رابطه با ازدواج با افراد سالم را انجام می دهد.جامعه آماری این پژوهش شامل 40 نمونه می باشد که تشکیل می شود از 20 مرد و 20 زن مجرد معلول، پژوهشگر برای بررسی پژوهش خود و فرضیه را ارائه می نماید.

1- بین نگرش زنان و مردان معلول در زمینه ایجاد ارتباط زناشوئی با افراد عادی تفاوت وجود دارد.

2- نوع معلولیت افراد معلول در تمایل آنان به ازدواج با افراد عادی تاثیر دارد.

پس از تحقیق و بررسی در زمینه نگرش افراد معلول در رابطه با ازدواج با افراد سالم که توسط پرسشنامه ای خود ساخته انجام شد، نتایج بدست آمده نشان می دهد که بین نگرش مردان و زنان معلول تفاوتی وجود ندارد زیرا با توجه به عدد بدست آمده از آزمون t غیر همتا و مقایسة آن با t جدول در سطح %5 مشاهده می شود که t محاسبه کوچکتر از t جدول می باشد و در نتیجه فرضیه تحقیق رد و فرض صفر تائید می شود و همچنین نوع معلولیت نیز در نگرش آنان برای ازدواج هیچ گونه تاثیری ندارد زیرا معلولین مهمترین مانع را در امر ازدواج احساس حقارت و سربار بودن برای فرد عادی می دانند.

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

بیان موضوع پژوهش و ضرورت اهمیت آن

اهمیت موضوع در پژوهش این است که

اهدف پژوهش

سوال های پژوهش

فرضیه پژوهش

متغیرهای پژوهش

تعاریف عملیاتی متغیرها

فصل دوم: گستره نظری پژوهش

تاریخچه معلولیت از گذشته تا کنون

انواع معلولیت

ناشنوایی

گروه بندی معلولین جسمی

انواع فلج مغزی

مشکلات روانی – اجتماعی معلولین

خدمات توانبخشی برای معلولین

مناسب سازی شهری برای معلولین

ازدواج و کارکردهای ان

معلولیت و ازدواج

فصل سوم: روش پژوهش

جامعه آماری

نمونه و روش نمونه گیری

شیوه جمع آوری اطلاعات

ابزار اندازه گیری

فصل چهارم: روش تجزیه و تحلیل نتایج آماری

روش آماری

تحلیل آماری

فصل پنجم: بحث و بررسی و تفسیر نتایج

بحث و نتیجه گیری

نتیجه گیری نهایی

محدودیت ها

پیشنهادها

منابع

نیشکر از گیاهان مهم قندی است که کشت و کار آن سابقه طولانی دارد. ساقه نیشکر دارای 14 تا 17 درصد ساکارز بوده از ساقه نیشکر در تهیه کاغذ و مقوای ساختمانی و همچنین بعد از استخراج قند ملاس ملاس و تفاله ان به عنوان محصول جانبی که که از آنها به ترتیب در تهیه الکل و تغذیه دام استفاده میشود. سابقه کشت این گیاه حدود 600 سال قبل از میلاد در گینه و اندونزی و هند گزارش شده است. اسکندر در بازگشت از هندوستان آن را به اروپا برد. امکان این است که قبل از اسلام نیشکر در عربستان و ایران و مصر کشت میشده است. حکومت های اسلامی در نیشکر کاری و شکر گیری از نیشکر در ممالک تحت تصرف خود سهم بسزایی داشته اند. به هر حال در اکثر کتابهای تاریخی ایرانیان را اولین مردمی میدانند که از نیشکر شکر استخراج کرده اند. کشت نیشکر در خوزستان 700 تا 800 سال قبل از میلاد رواج داشته و کلمه خوزستان به معنی شکرستان میباشد. کشت نیشکر در خوزتستان آنقدر زیاد بوده که خلفای عباسی روزانه هزار دینار به عنوان مالیات از نیشکر کاران عاید داشته اند. آغاز فعالییت برای کشت نیشکردر خوزستان در سال 1316 الی 1318 بوده ولی شروع جنگ جهانی و کارشکنی شرکت نفتی سابق ایران و انگلیس باعث عدم رسیدگی به این فعالییت شد. با همکاری FAO در سال 1330 برنامه کشت نیشکر در خوزستان پایه گذاری شد و تا امروز ادامه داشته بطوریکه در حال حاضر برنامه توسعه نیشکر یکی از بزرگترین طرح های ملی ایران است. سطح زیر کشت این محصول در سال 1365 به مقدار 28000 هکتار با متوسط عملکرد 83 تن ساقه در هکتار بوده.

فهرست مطالب

مقدمه. 4

چکیده. 5

نیشکر. 6

سازگاری: 6

مورفولوژی نیشکر. 7

کود شیمیایی: 9

کنترل علفهای هرز: 10

آفات و امراض: 10

خواص پژشکی نیشکر. 13

خاکشناسی نیشکر. 14

2-  روش های بکارگرفته شده. 20

3- نتایج حاصله. 22

مورد بررسی.. 26

نتیجه گیری: 29

مراکز کشت چغندر قند ونیشکر : 32

وضعیت تولید ومصرف شکر. 33

طرح نیشکر و تالاب شادگان.. 34

تجارت جهانی شکر : 39

انواع مختلف شکر. 40

شکر تصفیه شده 10 : 41

شکر دو بار تصفیه شده : 41

شکر خام : 41

قند پرسی : 41

شکر قهوه ای : 41

شکر متبلور تصفیه نشده : 41

الکل.. 42

گاز کربنیک مایع و یخ خشک... 43

پساب تخمیر. 43

مراحل تولید شکر. 44

برداشت و انبار کردن نیشکر. 44

شستشوی نیشکر. 45

عصاره گیری از نیشکر. 45

استفاده از فرایند انتشار برای عصاره گیری از نیشکر (Diffusion process). 47

توزین شربت خام. 48

آهک زنی به شربت خام نیشکر (Liminig of cane juice). 49

تغلیظ شربت.. 51

طباخی برای تولید شکر خام. 51

تصفیه شکر خام. 52

آفیناسیون شکر خام (Affination of raw sugar). 53

حل کردن شکر خام(Melting). 54

تصفیه شربت شکر خام. 54

2 -تصفیه شکر خام با شیر آهک و گاز کربنیک... 55

طباخی برای تولید شکر سفید. 56

آب مصرفی در کارخانه های تولید شکر. 57

منبع تامین آب مصرفی کارخانه : 66

کوره بخار : 66

نقش شکر در الودگی در صنایع غذایی.. 69

منابع

ولایت یکی از ارکان مهم دو مذهب تشیع و تسنن می باشد و از دیدگاه‌های گوناگون قابل بررسی است. در این پایان‌نامه، مقایسه ای اجمالی صورت گرفته و آرای شیعه و اهل سنت در مورد ولایت بیان گردیده و سعی شده بدون ترجیح نظر یک مذهب بر مذهب دیگر، فقط آرای موافق و مخالف مطرح شود؛ و نیز انواع ولایت در قرآن و مفاهیم و مصادیق آن با عنایت به آیات شریفه‌ای که در ارتباط با ولایت، مورد بحث می باشند مدنظر بوده است.

از جمله نتایج به دست آمده از این تحقیق می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. توجه و حساسیت فوق العادة پیروان مذهب امامیه نسبت به امر ولایت و پافشاری در اثبات حقانیت اعتقاد خویش.

2. استدلال و نظم فکری اسماعیلیه برای اثبات ادعایشان در مورد جانشینی امام جعفر صادق (ع) و سلسلة امامان مستور.

3. عقیدة شیخیه در مورد رکن رابع و وجه اختلافی که در مورد اعتقاد به وجود امام عصر (عج) با امامیه دارند.

4. اصالت مهدویت در میان پیروان مذهب امامیه و اهل سنت و وجه اختلاف بین این دو مذهب دربارة غیبت امام عصر (عج).

5. وجه اشتراک همة عرفای سنی و شیعه دربارة ولایت علی (ع) و صلح کلی که در امر خاتم‌الاولیا دارند.

6. آشنایی مختصر با نظرات محیی‌الدین ابن عربی دربارة ولی، ولایت و ختم الاولیا.

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

فصل اول: ولایت در قرآن

مقدمه

1-1 ولایت خدا بر مخلوقات

1-1-1 معنای لغوی ولایت

1-1-2 معنای لغوی ولی

1-1-3 معنای اصطلاحی ولایت

1-1-4 معنای اصطلاحی ولیّ

1-1-5 واژه ولایت در قرآن

1-1-7 ولایت تکوینی خداوند

1-1-8 ولایت تشریعی خداوند

1-1-9 تفاوت ولایت تکوینی و تشریعی خداوند

1-1-10 ولایت عام

1-1-11 ولایت خاص

1-1-12 ولایت خاصه با واسطه و بی‌واسطه

1-1-13 ولایت اخصّ

1-2 ولایت مخلوق نسبت به هم

1-2-1 ولایت بشری یا ولایت انسان‌ها نسبت به یکدیگر

1-2-2 ولایت خاص رسول اکرم (ص) و مؤمنینی که در حال رکوع در راه خدا انفاق می کنند.

1-2-3 ولایت مؤمنین بر مؤمنین

1-2-4 ولایت اصناف خاص فقهی

1-2-5 ولایت کافران بر مؤمنین

1-2-6 ولایت ملائکه بر انسان‌ها

1-2-7 ولایت شیاطین نسبت به انسان

1-2-8 نمودار بحث ولایت در رسالة حاضر

فصل دوم: ولایت و رابطة آن با امامت

مقدمه

2-1 امامت

2-1-1 امام در لغت

2-1-2 معانی امام در قرآن

2-1-3 امامت نزد امامیه

2-1-4 رابطة ولیّ، نبیّ و رسول

2-1-5 فرق بین رسول و نبی و امام

2-1-6 مقام ولایت قابل وصول برای همگان است

2-1-7 امامت و تشیع

2-1-7-1 اهمیت امامت

2-1-8 تحکیم ولایت

2-2 وصایت و غدیر خم

2-2-1 عقیدة وصایت و جانشینی حضرت علی (ع)

2-2-2 حدیث یوم الدّار

2-2-3 حدیث منزلت

2-2-4 حدیث غدیر

2-2-5 حدیث ثقلین

2-2-6 حدیث لوح

2-2-7 ولایت تشریعی و تکوینی در نبوت و امامت

2-2-8 انواع ولایت تشریعی

2-2-8-1 تفویض تشریع احکام

2-2-8-2 زعامت سیاسی و اجتماعی

2-2-8-3 ولایت در اموال عمومی

2-2-8-4 مرجعیت در معارف و احکام اسلام

2-2-9 ولایت تکوینی

2-2-10 علی (ع) و مسئلة وصایت از دید عرفانی اهل سنّت

2-2-11 واقعة غدیر خم

2-2-12 غدیریه‌ها

2-3 ولایت فقیه

2-3-1 ولایت فقیه از نظر شیعه

2-3-2 سخنی از مرحوم آیت الله بروجردی (ره)

2-3-3 نظر امام خمینی (ره) دربارة ولایت فقیه

2-3-4 ولایت اعتباری

2-3-5 ولایت تکوینی امام معصوم از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره)

2-3-6 نظر شیخ مفید (ره)

2-3-7 نظر شیخ مفید (ره) دربارة اقامة حدود

2-3-8 نظر محقق کرکی (ره)

2-3-9 دیدگاه قرآن و حدیث دربارة حکومت فقیه

2-3-9-1 حدیثی از اهل سنّت دربارة خلافت

فصل سوم: آیات ولایت در تفاسیر شیعه و سنّی

مقدمه

3-1 آیة کمال دین و اتمام نعمت

3-1-1 زمان و سبب نزول آیه

3-2-1 آیة ولایت

3-1-3 زمان و سبب نزول آیه

3-1-4 آیة تبلیغ

3-1-5 زمان و سبب نزول آیه

3-1-6 اشعار صفی علیشاه در شأن آیات مذکور

3-2 ولایت در نهج‌البلاغه

پژوهش مفهوم بنیادین عدالت، در تفکر هر اندیشمند سیاسى در خور اهتمامى والاست؛ زیرا بررسى این مقوله، مى تواند ما را با زوایاى متعددى از آراى آنها آشنا سازد. در حقیقت، مفهوم کانونى عدالت، داراى اهمیتى کم نظیر در عرصه هاى نظرى و عملى سیاست و اجتماع بوده و از جامع ترین غایات دینى و سیاسى بشمارمی آید.که دراین خصوص دانشمندان و فیلسوفان بسیاری ، مباحث گسترده اى را به بررسى مفهوم عدالت اختصاص داده اند. ازجمله دانشمندانی که به بررسی مفهوم عدالت پرداخته اند فارابی و خواجه نصیرالدین طوسی می باشندکه محقق در این رساله به بررسی عدالت از دیدگاه آن دو و اینکه عدالت از نگاه ایشان چه شباهتها وچه تفاوتهایی دارد و اینکه آیا نظرات این دو فیلسوف بزرگ در مبحث عدالت ریشه در قرآن و اسلام دارد یا برگرفته از اندیشه های فلاسفه یونان است و آیا عدالت جزوی ازفضیلت است یا عین آن یا غیر از آن و یا موهوب است یا مکسوب و اهمیت آن در بقای نوع بشری چیست و در نهایت اینکه چرا این دو اندیشمند علی رغم تاکیدشان بر عدالت در مدینه اساس یک حکومت و جامعه عادلانه را به طور شفاف ترسیم نکردند روشهایی که محقق در تحقیق خود بکار می‌برد شامل: مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و اینترنتی می باشد. بنابراین مسیر تحقیق به گونه ای پیش رفت که فرضیات فوق با توجه و استناد به مباحث خود اندیشمندان ذکر شده مورد تأئید و تاکید قرار گرفت.

فهرست مطالب

چکیده

فصل اول: کلیات

مقدمه............................................. 2

بیان مسئله........................................ 3

اهداف تحقیق....................................... 5

روش تحقیق......................................... 5

روش گردآوری اطلاعات................................ 5

ابزار گردآوری اطلاعات.............................. 6

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.......................... 6

چارچوب نظری تحقیق................................. 6

سوالات اساسی تحقیق................................. 6

فرضیه های تحقیق................................... 7

فصل دوم مباحث نظری

بخش اول:

بررسی سیر تاریخی مفهوم عدالت...................... 9

مفهوم عدالت از دیدگاه فیلسوفان یونان باستان...... 10

مفهوم عدالت از دیدگاه فیلسوفان دوره وسطی......... 14

مفهوم عدالت از دیدگاه فیلسوفان مسلمان............ 15

عدل درقرآن....................................... 20

بخش دوم:

پیشنه تحقیق...................................... 22

فصل سوم

بخش اول:

نگاهی کوتاه به زندگی علمی، سیاسی و فرهنگی........ 26

نظام رهبری....................................... 32

بخش دوم:

عصر و زندگی سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی .......... 34

فصل چهارم

بخش اول:

تعاریف فارابی از عدالت........................... 41

بخش دوم:

تعاریف عدالت و مقام آن در فلسفه سیاسی خواجه نصیر. 48

بخش سوم:

تفاوت ها و شباهت های مفهوم عدالت از دیدگاه این دو فیلسوف59

 بخش چهارم:

فضیلت از دیدگاه فارابی چیست؟..................... 66

اقسام فضائل...................................... 68

بخش پنجم:

مراتب عدل....................................... 75

اهمیت عدل در بقاء نوع بشری....................... 77

فصل پنجم

نتیجه گیری....................................... 80

پیشنهادات........................................ 91

منابع و مآخذ..................................... 92

این رساله تحت عنوان بررسی اشتباه در موضوع قرارداد است . ابتدا تعریف اشتباه از لحاظ لغوی و حقوقی و تفاوت آن با واژه های مشابه مثل خطا و سهو و جهل و تعریف موضوع قرارداد و اینکه در مباحث پراکنده مربوط به ایجاب و قبول، شروط و خیارات در کتب فقهی در بررسی قواعد فقهی مانند العقود تابعه للقصود ، المؤمنون عند شروطهم، اصاله اللزوم استنباط و در حد گنجایش این مجموعه مورد بررسی قرار گرفته است .

فهرست مطالب

چکیده. 1

مقدمه. 2

طرح تحقیق.. 4

الف ـ موضوع تحقیق: 4

ب ـ هدف تحقیق: 4

ج ـ روش تحقیق: 5

فصل اول.. 6

کلیات.. 6

1-1- تعریف و تقسیم بندی اشتباه. 7

1-1-1- تعریف اشتباه و تفاوت آن با واژه های مشابه : 7

1-1-1-1- تعریف اشتباه : 7

1-1-1-1-1- تعریف اشتباه در لغت : 7

تعریف اشتباه در اصطلاح علم حقوق دانان : 7

1-1-1-2- تفاوت اشتباه با مفاهیم مشابه : 8

1-1-1-2-1- تفاوت اشتباه با خطا : 8

1-1-1-2-2- تفاوت اشتباه با جهل : 8

1-1-1-2-3- تفاوت اشتباه با سهو : 9

1-1-2- تقسیم بندی اشتباه : 9

1-1-2-1- تقسیم بندی اشتباه به اعتبار متعلق آن : 9

1-1-2-1-1- اشتباه موضوعی : 9

1-1-2-1-2- اشتباه حکمی(حقوقی) : 11

1-1-2-2- تقسیم بندی اشتباه به اعتبار کیفیت تحقق آن در ذهن : 12

1-1-2-2-1- شبهه مصداقی : 12

1-1-2-2-2- شبهه مفهومی : 13

1-1-2-3- تقسیم اشتباه به اعتبار میزان تأثیر آن در عمل حقوقی: 13

1-1-2-3-2- اشتباه معیوب کننده رضا : 15

1-1-2-3-3- اشتباه بی اثر : 16

1-2- کیفیت تأثیر اشتباه در موضوع با اراده. 16

1-2-1- تحلیل عناصر اراده : 16

1-2-1-1- مرحله تصور یا ادراک : 17

1-2-1-2- تدبّر : 17

1-2-1-3- میل نفس : 17

1-2-1-4- قصد : 18

1-2-1-5- قصد ورضا : 19

1-2-2- بررسی اراده باطنی وظاهری : 22

اراده باطنی و ظاهری درفقه امامیه : 22

1-2-2-1-1- دلایل طر فداران اراده باطنی عبارتند از : 23

1-2-2-2- اراده باطنی و ظاهری در قانون مدنی : 24

1-2-2-2-1- بررسی اشتباه در اراده ظاهری : 25

1-2-2-2-1-1- اشتباه در بیان اراده : 26

1-2-2-2-1-2- اشتباه در انتقال اراده : 27

1-3- مبنای اشتباه در موضوع مورد معامله. 27

1-3-1- اشتباه ناشی از توهم خود شخص : 27

1-3-2- اشتباه ناشی از تدلیس غیر : 28

1-3-2-1- مفهوم اشتباه ناشی از تدلیس در موضوع قرارداد : 28

1-3-2-2- ارکان اشتباه ناشی از تدلیس درموضوع : 28

1-3-2-2-1- انجام عملیات (عنصر مادی) : 28

1-3-2-2-2- قصد فریب (عنصر معنوی) : 31

1-4- تعریف موضوع مورد معامله ، اقسام و شرایط آن.. 31

1-4-1- تعریف موضوع مورد معامله : 31

1-4-1-1- موضوع مورد معامله درفقه امامیه : 32

1-4-1-2- موضوع مورد معامله در حقوق ایران : 34

1-4-1-3- نظریات مختلف در رابطه با موضوع مورد معامله : 35

1-4-1-3-1- نظری? قصد مشترک متعاملین : 35

1-4-1-3-2- نظری? عرفی بودن موضوع مورد معامله : 36

1-4-1-3-3- نظری? مختلط : 36

1-4-1-3-4- نظری? هویت موضوع : 36

1-4-2- اقسام و شرایط موضوع مورد معامله : 38

1-4-2-1- اقسام موضوع مورد معامله : 38

1-4-2-1-1- تقسیم مورد معامله از حیث ماهیت : 38

1-4-2-1-1-1- مال مورد معامله ممکن است عین (یا در حقیقت حق مالکیت عین) باشد : 38

1-4-2-1-1-2- عمل مورد معامله : 40

1-4-2-1-1-3- تحقق تعهد یا سقوط تعهد : 40

1-4-2-1-2- تقسیم مورد معامله از جهت وضعیت منطقی ( کلی و جزئی بودن) : 40

1-4-2-1-3- تقسیم مورد معامله از حیث خصوصیات نوعی و شخصی ( مثلی یا قیمی بودن) : 40

1-4-2-2- شرایط موضوع مورد معامله : 41

1-5- تاریخچه اشتباه در معامله. 44

1-5-1- اشتباه در معاملات در حقوق رم : 44

1-5-1-1- دیدگاه مشائیون : 45

1-5-1-2- دیدگاه رواقیون : 45

1-5-2- اشتباه در معاملات در حقوق فرانسه : 46

1-5-3- اشتباه در معامله در فقه امامیه : 48

1-5-4- اشتباه در معاملات در قانون مدنی ایران : 49

فصل دوم. 50

قلمرو اشتباه در موضوع قرارداد. 50

2-1- اشتباه در موضوع.. 51

2-1-1- نظری? نوعی : 52

نقد نظری?. 53

2-1-2- نظری? شخصی : 53

نقد نظری?. 56

2-1-2- بررسی نظری? شخصی محض : 56

2-1-2-1- تعارض نظری? شخصی محض با اصول ثبوت در قرار دادها : 56

2-1-2-2- تعارض نظری? شخصی با شرایط اساسی صحت قرارداد : 57

2-1-2-3- تعارض نظری? شخصی با اصل تنجیز در قرار دادها : 58

2-1-3- نظری? مختلط : 60

نقد نظری?. 60

2-1-3-1-1-2- فقه اهل سنت : 62

2-1-3-1-2- اشتباه در هویت موضوع : 63

2-1-3-2- حقوق ایران : 63

2-1-3-3- حقوق فرانسه : 65

2-2- اشتباه در وصف موضوع : 67

2-2-1- اشتباه در وصف کیفی موضوع : 67

2-2-1-1- اشتباه در وصف مذکور موضوع : 67

2-2-1-2- اشتباه در وصف ضمنی موضوع ( غیر مذکور ) : 69

2-2-1-2-1 اشتباه در وصف ضمنی عرفی : 70

2-2-1-2-1-1- اشتباه وصف ضمنی سلامت موضوع : 70

2-2-1-2-1-2- اشتباه در وصف ضمنی تساوی ارزش دو موضوع : 72

2-2-1-2-2- اشتباه در وصف ضمنی طرفین : 73

2-2-2- اشتباه در وصف کمّی موضوع : 73

2-3- شرایط تأثیر اشتباه در موضوع قرارداد. 76

2-3-1- اشتباه در علت عمده ی عقد یا اشتباه اساسی : 76

2-3-2- اشتباه باید در قلمرو تراضی باشد : 79

2-4- نظری? اشتباه مشترک 82

2-4-1 دلایل پیروان نظری? اشتباه مشترک : 82

2-4-2- دلایل مخالفان نظری? اشتباه مشترک : 84

فصل سوم. 86

اشتباه های موجب.. 86

خیار فسخ.. 86

3-1- اشتباهات موجب خیار فسخ.. 87

3-1-1- مبنای اشتباه های موجب خیار فسخ : 88

3-1-2- توجیه خیار فسخ برمبنای نظری? اشتباه : 88

3-2- اشتباه در اوصاف فرعی (فرعی). 91

فصل چهارم. 95

اثر حقوقی اشتباه در موضوع قرارداد. 95

4-1- اثر حقوقی اشتباه در موضوع.. 96

4-1-1- اثر حقوقی اشتباه در اوصاف جوهری موضوع در حقوق اسلام و ایران : 96

4-1-1-1- اثر حقوقی اشتباه در اوصاف جوهری در کل قرارداد : 96

4-1-1-1-1- نظر عدم نفوذ : 96

4-1-1-1-1-1- طرح نظر عدم نفوذ : 96

نتیج? نظر. 98

4-1-1-1-1-2- بررسی نظر عدم نفوذ : 99

4-1-1-1-2- نظر بطلان : 102

4-1-1-1-2-1- حقوق اسلام : 102

4-1-1-1-2-1-1- فقه امامیه : 102

4-1-1-1-2-2- حقوق ایران.. 104

4-1-1-2- اثر حقوقی اشتباه در اوصاف جوهری در بعض قرارداد : 106

4-1-1-2-1- مقدار موضوع قرارداد کمتر از میزان مقرر است : 106

4-1-1-2-1-1- اجزای موضوع قرار داد از نظر ارزش مساوی هستند : 106

4-1-1-2-1-1-1- دلیل عرفی ( بر بطلان بعض ) : 107

4-1-1-2-1-1-2- دلیل اداره عقود از جانب شارع (بر بطلان بعض) : 108

4-1-1-2-1-2- اجزای موضوع قرار داد از نظر ارزش متفاوت هستند : 109

4-1-1-2-2- مقدار موضوع قرار داد بیشتر از میزان مقرر است : 110

4-1-1-2-2-1- اجزای موضوع قرار داد از نظر ارزش مساوی هستند : 110

4-1-1-2-2-2- اجزای موضوع قرارداد از نظر ارزش متفاوت هستند : 111

4-2- اثر حقوقی اشتباه در هویت موضوع.. 111

4-2-1- حقوق اسلام : 111

4-2-2- حقوق ایران : 112

4-2-3- حقوق فرانسه : 113

4-3- نتیجه. 115

منابع وماخذ. 117

فارسی.. 117

منابع عربی.. 119

این پژوهش به «بررسی تطبیقی احکام زندان و زندانی در حقوق و مذاهب اسلامی» می پردازد. زندان مقوله ای است که با جرم و بزه و انحراف (از قوانین و عرفیات و اخلاقیات) در جامعه مرتبط می باشد. در طول تاریخ انسان همواره کسانی بوده اند که برخلاف قوانین و مقررات جامعه حرکت کرده اند و سیستم های حکومتی جوامع نیز برای جلوگیری از به انحراف کشیده شدن جامعه و حمایت از قوانین و اخلاقیات آن مجازات هایی را برای چنین افرادی در نظر گرفته اند، زندان یکی از این راهها و ابزارها که از یک طرف برای تنبیه و مجازات و از طرف دیگر برای برگرداندن افراد مجرم به زندگی عادی در جامعه است. دیدگاههای مختلفی در مورد مجازات زندان برای مجرمان وجود دارند که برخی بر تایید این شیوه برای تادیب مجرمان صحه می گذارند برخی هم معتقدند که زندان نه تنها باعث تادیب و کاهش جرم نمی شود بلکه باعث می شود که افراد زندانی در کنش متقابل با سایر زندانیان به روش های جدید ارتکاب جرم دست پیدا کنند و همینطور اینکه فضای زندان بر ارتکاب مجدد جرم به هنگام آزادی تاثیر زیادی دارد. به طور خلاصه می توان گفت زندان بخش مهمی از مجازات های در نظر گرفته شده برای جرایم مختلف را تشکیل می دهد، که پرداختن به آن از حیث حقوقی ضروری به نظر می رسد. دین اسلام به عنوان کاملترین دین الهی که همه مسایل فردی و اجتماعی زندگی بشر را مد نظر قرار داده است، فقط به صورت آرمانی جامعه نپرداخته است، لذا دین اسلام با توجه به واقعیت های زندگی بشر و جایز الخطا بودن انسان راهکارها و ابزارهایی برای هدایت انسانها و تادیب کسانی که با عمل خود به زندگی افراد دیگر و جامعه صدمه می رسانند، در نظر گرفته است. مجازات زندان که در دین اسلام و توسط حکومت ها و خلفا به عنوان ابزار مجازات( تنبیه و یا درمان و اصلاح ) در نظر گرفته شده است، در بین مداهب مختلف اسلامی، چه شیعه و چه مداهب مختلف اهل سنت به آن پرداخته شده است. این پژوهش هم در واقع در پی بررسی دیدگاههای هر کدام از مذاهب مختلف در باره زندان و زندانی است تا به یک تبیین جامع و دقیق از مسأله بپردازد.

 فهرست مطالب

فصل اول – کلیات و تعاریف

مقدمه.................................................................................................

1-1 بیان مسئله.....................................................................................

1-2 هدف های تحقیق..............................................................................

1-3اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن.............................................

1-4 سوالات و فرضیه های تحقیق..............................................................

1-4-1 سوالات تحقیق.............................................................................

1-4-2 فرضیه های تحقیق........................................................................

1-5 روش تحقیق...................................................................................

1-6 قلمرو تحقیق...................................................................................

1-7 محدودیت ها و مشکلات تحقیق............................................................

1-8 تعریف مفاهیم..................................................................................

1-8-1 عناوین مرتبط به واژه زندان............................................................

*فصل دوم - تاریخچه، طبقه بندی، انواع و مشروعیت زندان

2-1 تاریخچه زندان در اسلام و ایران.................. .............................................

2-1-1 تاریخچه زندان در اسلام.........................

2-1-2 تاریخچه زندان در ایران...............................................................

2-2 طبقه بندی زندانیان بر حسب عناوین مختلف.............................................

2-2-1 جایگاه بحث طبقه بندی زندانیان در اسلام..............................................

2-2-2 جایگاه بحث طبقه بندی در حقوق ایران.................................................

2-2-2-1 عناوین طبقه بندی در حقوق ایران...................................................

2-2-2-2 مصوب سازمان ملل در مورد طبقه بندی زندانیان.................................

2-2-2-3 نظر فقها و دانشمندان اسلامی در خصوص بحث طبقه بندی.....................

2-3 انواع و مدت حبس............................................................................

2-3-1 انواع حبس در حکومت امام علی (ع)..................................................

2-3-2 انواع حبس از نظر فقهای اسلامی.......................................................

2-3-3 انواع حبس از لحاظ مدت آن.............................................................

2-3-4 مدت حبس از نظر مذاهب چهارگانه....................................................

2-3-5 انواع حبس از نظر کیفیت محافظت و مراقبت از محبوسین........................

2-3-6 انواع حبس از نظر اهداف آن............................................................

2-3-7 تقسیم بندی زندان از نظر انگیزه های حبس...........................................

2-3-8 انواع زندان ها در آیین نامه ها و مقررات زندان های ایران........................

2-3-9 انواع زندان ها در قرن حاضر...........................................................

2-4 مشروعیت حبس در اسلام، حقوق در منابع فقه ..........................................

2-4-1 مبانی فقهی حبس...........................................................................

2-4-2 مشروعیت زندان از دیدگاه احادیث و روایت................................... .......

2-4-3 مشروعیت حبس در اسلام و قوانین موضوعه.........................................

2-4-4 مشروعیت زندان در قرآن کریم..........................................................

2-4-4-1 آیه اول....................................................................................

2-4-4-2 آیه دوم....................................................................................

2-4-4-3 آیه سوم...................................................................................

2-4-4-4 آیه چهارم.................................................................................

2-4-5 مشروعیت زندان از دیدگاه سنت.........................................................

2-4-7 مشروعیت زندان از نظر اجماع.........................................................

2-4-6 مشروعیت زندان از نظر عقل...........................................................

2-5 امام علی (ع) موسس زندان های اصلاحی................................................

2-5-1 مراحل اصلاح و تربیت مجرمین از دیدگاه امام علی (ع)...........................

2-5-2 زندان در حکومت امام علی (ع).........................................................

فصل سوم : جایگاه زندان و زندانی

3-1 جایگاه زندان در اسلام.......................................................................

3-1-1 راه هایی که برای تقلیل زندانی در اسلام پیش بینی شده است.....................

3-3 اهداف مجازات زندان در اسلام.............................................................

3-3-1 هدف شریعت از اجرای قوانین بشری..................................................

3-3-2 اصول حاکم بر مجازات های اسلامی...................................................

3-3-3 دیدگاه اسلام و کیفر حبس...............................................................

3-3-4 جایگاه زندان در جایگاه های اسلامی..................................................

3-3-4-1 زمان اجرای مجازات ها...............................................................

3-3-4-2 نمونه هایی از زندان های اسلامی..................................................

3-4 جایگاه های زندان در حقوق................................................................

3-4-1 اهداف مجازات زندان در حقوق ایران..................................................

3-4-2 اهداف کلی مجازات........................................................................

3-2 تاثیر محیط زندان بر زندانی.................................................................

3-2-1 عوامل ایجاد تکرار جرم در زندان یا همان اثر منفی زندان.........................

3-2-2 آسیب پذیری حبس........................................................................

3-2-3 ضرر و زیان های زندان..................................................................

3-3 روش های مختلف اصلاح و تربیت مجرمان..............................................

3-3-1 جایگاه حبس در اسلام....................................................................

3-3-2 اهداف اصلاح و تربیت در اسلام........................................................

3-3-3 روش های اصلاح و تربیت زندانیان....................................................

3-4 کارکردها و پیامدهای زندان.................................................................

3-4-1 کارکردهای زندان..........................................................................

3-4-2 پیامدهای زندان............................................................................

3-4-3 محاسن و معایب حبس....................................................................

3-5 دیدگاه موافقان و مخالفان کبفر حبس......................................................

3-5-1 دیدگاه موافقان کیفر حبس...............................................................

3-5-2 دیدگاه مخالفان کیفر حبس................................................................

3-6 جایگزین های حبس..........................................................................

3-6-1 مجازات زندان و جایگزین آن............................................................

فصل چهارم : احکام موارد زندان

4-1 احکام زندان در اسلام و حقوق.............................................................

4-1-1 حکم زندان در اسلام......................................................................

4-1-1-1 تعزیر از دیدگاه لغویان و فقیهان(مذاهب اسلامی)................................

4-1-1-2 فرق میان حد و تعزیر.................................................................

4-1-2 تشویق و تنبیه زندانیان..................................................................

4-1-3 صلاحیت مراجع صدور حکم............................................................

4-1-4 حکم زندان و اجرای حد در حرم........................................................

4-1-5 نمونه هایی از احکام زندانیان...........................................................

4-2 حبس مدیون و متهم از دیدگاه فقه ، مذاهب اسلامی و قوانین موضوعه...........

4-2-1 حبس مدیون از دیدگاه فقه...............................................................

4-2-2 حبس مدیون در مذاهب اسلامی.........................................................

4-2-3 حبس مدیون از دیدگاه قوانین موضوعه..............................................

4-2-4 حبس متهم..................................................................................

4-2-4-1 متهم به دزدی..........................................................................

4-2-4-2 حبس متهم به دزدی تا حضور شهود..............................................

4-2-4-3 حبس متهم تا تعدیل شهود...........................................................

4-2-4-4 حبس متهم مدعی مال.................................................................

4-3 موارد و موجبات زندان بر اسلام...........................................................

4-3-1 زندان در جرایم ضد امنیتی..............................................................

4-3-1-1 حبس باغی..............................................................................

4-2-1-2 حبس راهزنان..........................................................................

4-3-1-3 حبس اسیر..............................................................................

4-3-2 زندان در جرایم ضد نفس................................................................

4-3-2-1 متهم به قتل.............................................................................

4-3-1-2 کسی که فردی را نگه دارد تا او را به قتل برساند...............................

4-3-2-3 آمر به قتل...............................................................................

4-3-2-4 حبس قاتل به فرمان مولا.............................................................

4-3-2-5 فرد یا فردی که قاتل را از دست اولیاء مقتول فرار دهد.........................

4-3-2-6 حبس کسی که برده اش را بل عذاب و شکنجه بکشد...........................

4-3-2-7 حبس قاتل تا تکمیل شرایط...........................................................

4-3-2-8 حبس قاتل فراری.......................................................................

4-3-2-9 حبس قاتل پس از عفو و اولیاء مقتول.............................................

4-3-2-10 حبس کسی که می خواهد فرزندش را بکشد....................................

4-3-3 زندان در جرایم مربوط به دین..........................................................

4-3-3-1 حبس برای ممانعت از ارتکاب محارم الهی........................................

4-3-3-2 حبس زناکار با خواهر خویش........................................................

4-3-3-3 حبس زن مرتد..........................................................................

4-3-3-4 حبس ایلا کننده.........................................................................

4-3-3-5 حبس مظاهر............................................................................

4-3-3-6 حبس برای اقدام حد...................................................................

4-3-4 زندان در جرایم مربوط به مال..........................................................

4-3-4-1 حبس خودداری کننده از ادعای دین................................................

4-3-4-2 حبس غاضب بر خورندهد مال یتیم و خیانت کننده امانت........................

4-3-4-3 حبس عامل خیانت کار.................................................................

4-3-4-4 حبس ناقب...............................................................................

4-3-4-5 حبس سارق برای بار سوم...........................................................

4-3-4-6 مفلس ...................................................................................

4-3-4-7 حبس ممتنع از ادعای دین............................................................

4-3-4-8 حبس راهن..............................................................................

4-3-4-9 حبس تارک نفقه........................................................................

4-3-4-10 حبس مدعی علیه منکر وجود محکوم به .......................................

4-3-4-11 حبس نباش............................................................................

4-3-4-12 حبس طرار ، مختلس................................................................

4-3-4-13 حبس کفیل............................................................................

4-3-4-14 حبس ملتوی در محکمه............................................................

4-3-4-15 حبس مدعی علیه که نکول پیشه کند.............................................

4-3-4-16 حبس مدعی الیه تا حضور شهود.................................................

4-3-5 زندان در شهادت..........................................................................

4-3-5-1 حبس شهود.............................................................................

4-3-5-2 حبس شاهد دروغگو..................................................................

4-3-6 حبس تراشنده و از بین برنده موی زنها..............................................

4-3-7 حبس زننده برده خویش.................................................................

4-3-8 حبس مردم آزار...........................................................................

4-3-9 حبس برای ترک واجبات و ارتکاب محرمات..........................................

4-3-10 حبس ساحر ، کاهن و عارف..........................................................

4-3-11 زندان عالم فاسق ، طبیب ، جاهل و مکری مفلس.................................

4-3-12 حبس برای توبه از گناه................................................................

4-3-13 حبس قائلان به خدایی علی( علیه السلام)...........................................

4-3-14 حبس برای شراب و مست کننده......................................................

4-3-15 حبس مشروبخوار در ماه مبارک رمضان...........................................

4-3-16 حبس آزار دهنده زن خویش..........................................................

4-3-17 حبس بنده فراری........................................................................

فصل پنجم : حقوق زنان و زندانی

5-1 حقوق زندانی در قرآن و روایات...........................................................

5-1-1 ارزش های انسان در قرآن و از دیدگاه اسلام........................................

5-2 حقوق زندانی از دیدگاه اسلام و حقوق موضوعه......................................

5-2-1 قواعدی که اسلام درباره رفتار با زندانیان منظور داشته...........................

5-2-2 حقوق عمومی زندانیان...................................................................

5-3 مصادیق حقوق زندانی.......................................................................

5-3-1 آزادی انجام معامله........................................................................

5-3-2 آزادی نکاح یا طلاق......................................................................

5-3-3 آزادی شهادت .............................................................................

5-3-4 آزادی ایراد سخنرانی ، تالیف و نظایر آن.............................................

5-3-5 آزادی اشتغال به مشاغل مختلف........................................................

5-3-6 آزادی در ورزش..........................................................................

5-3-7 لزوم توجه به تمایلات و سلیقه های شخصی زندانی................................

5-3-8 حق ملاقات با خانواده....................................................................

5-3-9 تفکیک زندانیان در مورد لازم..........................................................

5-3-10 حق برخورداری از بهداشت عمومی و فردی......................................

5-3-11 حق برخورداری از خوراک و پوشاک مناسب......................................

5-3-12 آزادی رفت و امد شاگرادان و مستمعان زندانی....................................

5-3-13 حق برخورداری از آسایش روحی ..................................................

5-3-14 حق زنان در زندان......................................................................

5-3-15 بازرسی وضع زندانیان.................................................................

5-3-16 منع تادیب و تنبیه زندانیان.............................................................

5-3-17 رسیدگی به جرائمی که در داخل زندان صورت می گیرد.........................

5-3-18 حق برخورداری از وکیل...............................................................

5-3-19 منع مطلق شکنجه......................................................................

5-3-20 حق زندانی در آموزش های لازم.....................................................

5-3-21 حق زندانی در آزادی برقراری ارتباط................................................

5-3-22 حق دسترسی به کتابخانه عمومی و اخبار و اطلاعات............................

5-3-23 آزادی انجام شعائر دینی................................................................

5-3-24 حق شرکت در مراسم اعیاد و مانند آن..............................................

5-3-24-1 حق زندانی برای حضور در مراسم مذهبی......................................

5-3-25 حق معالجه زندانی یا آزاد سازی.....................................................

5-3-26 حق زندانی در صورت تبرئه..........................................................

5-3-27 حق رفاه زندانی.........................................................................

5-3-28 حق نفقه زندانی.........................................................................

5-3-29 حق تعجیل در محاکمه..................................................................

5-3-30 حق زندانی در مورد همسرش با او..................................................

5-3-31 حق جداسازی زنان از مردان در زندان..............................................

و...

شرح و نقد و بررسی قوانین و مقررات به منظور دقت بیشتر در تفضیل و تکمیل آنها و رفع نواقص و اصطلاحات امری ضروری می‌باشد.

بدیهی است باید مورد عنایت و توجه دانشکده‌های حقوق و اساتید قرار گیرد چون یکی از منابع نظامی حقوقی هر کشور عقاید دانشمندان حقوق آن کشور است گرچه تاثیر دکترین در نظامهای حقوقی قابل توجه نیست و به راحتی مورد توجه قانونگزاران و کارگزاران قرار نمی‌گیرد. اما گذشت زمان متصدیان امر را وا‌می‌دارد برای پیشرفت و تکامل جامعه به نظریات و تحقیقات علمای حقوق جامعه عمل بپوشانند.

با در نظر گرفتن این واقعیت که تحولات ناشی از انقلاب اسلامی و حاکم شدن این نظر که همه قوانین و مقررات می‌بایست بر پایه موازین اسلامی وضع شود بر کسی پوشیده نیست نوعی سیستم فضایی جدید بوجود آمده است خصوصاً در حقوق کیفری بسیاری قوانین عوض شده و یا نسخ گشته است و قوانین جدیدی که ریشه در فکر اسلامی و فقه شیعه دارد ایجاد شده است.

یک سلسله مسایل حقوقی در قانون مجازات اسلامی تصویب شد وبرای اجراء به محاکم فرستاده شده است که برای بسیاری از حقوقدانان و جامعه تازگی داشته است در بعضی موارد با موجی از اعتراضات مواجه شده است و سوالات انبوهی را در ذهن بوجود آورده است اولین مشکلی که در اذهان عمومی ایجاد کرده است کیفیت اجرای آن است و آیا اصولاً در جامعه امروزی قابلیت اجرا را دارد یانه؟ قوانین فراوانی وجود دارد که هنوز جواب قاطع و روشن به این سوالات داده نشده است از جمله قسامه، و ناهمگون موارد دیات با متقضیان زمان و ضمان عاقله و...

با توجه به این مقدمه کوتاه باید اذعان داشت که جامعه کنونی ما اقتصادی نوین از دکترین حقوق اسلامی را دارد که نمی‌توان به آسانی از کنارش گذشت و اهمیت آن زمانی بیشتر می‌شود که قانونگزاران ناچار باشند مبانی حقوقی خود را در وضع قوانین در چارچوب مذهب خاصی طرح‌ریزی کنند و عدول از آن و وضع خودسرانه قوانین را نامشروع بدانند و جامعه پذیرای چنین قوانین نباشد. مشکل زمانی بیشتر به چشم می‌آید که در طول قرنها این قوانین در جامعه جامع عمل نپوشیده و فقط در کتابها و حجرات مدارس علمی مورد بررسی قرار می‌گرفت و مشکل تر از آن است که علماء بخواهند همان دستورات اسلامی را به شکل ترجمه به صورت قانون در‌آورند و برای اجرا به محاکم بفرستند و بخواهند بواسطه همان قوانین جامعه فعلی را اداره کنند غافل از شرایط زمانی و مکانی بسیاری از این قوانین و دستورات را موضوعاً از قابلیت اجراء خارج کرده است و جزء قوانین گذشته با شرایط خاص آن زمان بوده است و امروزه قابلیت اجرا را ندارد به عنوان مثال در کتابهای فقهی با بحث عتق رقبه مواجه می‌شویم که دستورات و احکام شرعی زیادی را به خود اختصاص داده از جمله کیفیت برخورد با رقبه و شرایط به ملک در‌آوردن و آزادی رقبه... و قوانین خاص ذمه و فرزند آن و احکام ازدواج با امه که هنوز هم در رساله‌های علمیه‌ به عنوان کفاره روزه قضا و مسایل دیگر بحث عتق رقبه بیان می‌شود که البته امروزه این مطلب بطورکلی وجود ندارد و در بلاد مختلف یکسان نبوده است حتی در آن زمان نیز در ایران چیزی به نام برده‌داری و بردگی نبوده است تا چه رسد امروزه که در جامعه اسلامی چنین مطلبی نیست.

یکی از مسایل مهمی که در قانون مجازات اسلامی مطرح گردیده است و بعد از انقلاب تصویب شده است ضمان عاقله است.

این مساله گرچه زمان پیامبر (ص) و در جامعه عرب قابل اجراء بوده است ولی تاکنون در جامعه ما با این که در قانون مجازات اسلامی آمده است عمل نشده است و در محاکم دیده نشد که کسی یا کسانی به عنوان ضمان عاقله محکوم به پرداخت دیده شده باشد. و بدواً اینطور به نظر می‌رسد که با مقتضیات زمان هماهنگ نمی‌باشد.

آنچه ما در این تحقیق درصدد آن هستیم بررسی کیفیت تقنین و علت آن در دین مبین اسلام و اینکه آیا در جامعه کنونی ما قابل اجرا است؟ و همین طور در مورد نقد و بررسی این قانون می‌باشد.

فهرست مطالب

- مقدمه

2- گفتار اول

سابقه تاریخی ضمان عاقله

3- گفتار دوم: جایگاه ضمان‌ عاقله در اسلام

4- گفتار سوم: معنای ضمان عاقله

بخش اول : ماهیت ضمان

بخش دوم: معنای عاقله

5- گفتار چهارم: مسئولیت عاقله

فصل اول: ضمان در انواع قتل

فصل دوم : تفاوت حکم تکلیفی و وضعی

فصل سوم: ضمان عاقله حکم وضعی است یا تلکیفی ؟

6- گفتار پنجم:عاقله‌به چه کسانی می‌گویند؟

7- گفتار ششم: آیا در غاقله غنی معتبر است؟

فصل اول: مقدار توزیع دیه

فصل دوم : مسئولیت عاقله در جراحتها

- گفتار هفتم: اصل شخصی بودن مجازاتها

9-گفتار هشتم:علت تحمیل دیه برعاقله

10- گفتار نهم: نظرات فقها

11- گفتاردهم:آیا ضمان عاقله امروزه قابل اجرا می‌باشد. یا نه؟

12- منابع و مآخذ