تجارت الکترونیک یک مفهوم جدید نیست و استفاده از فناوریهای الکترونیکی در انجام امور بازرگانی و تجاری به سالها قبل باز می گردد .یک عقیده این است که اولین داد و ستدی که توسط تلفن و یا فاکس انجام گرفت ، اولین داد و ستد به شکل تجارت الکترونیکی بوده است. اما تجارت الکترونیک به شیوه امروزی در دهه 60 میلادی و بر مبنای « مبادله الکترونیک داده ها » ، یعنی تبادل الکترونیک اسناد استاندارد شده از یک رایانه به رایانه دیگر ، شکل گرفت. مبادله الکترونیک اطلاعات زمینه انتقال الکترونیکی اسناد تجاری را برای شرکت ها فراهم نمود .

با توجه به رشد روز افزون شبکه اینترنت و قابل دسترسی بودن برای همگان تجارت الکترونیک در کشور رو به رشد می باشد . این مسئله باعث ایجاد تغییرات عمده‌ای در شکل پول و سیستم‌های انتقال منابع در عرصه بانکداری گردیده است .

در این پژوهش بر آن شدیم تا ضمن بررسی مختصر مفاهیم تجارت الکترونیک ، بانکداری الکترونیکی و بسترهای آن ، به بررسی مزایا و معایب بانکداری الکترونیک و بررسی تهدید ها و فرصت های تجارت الکترونیک در ایران و همچنین بررسی اصول مدیریت ریسک برای بانکداری الکترونیک در قالب 4 فصل به شرح زیر بپردازیم.

فصل اول: شامل کلیات و مفاهیم تحقیق بوده و به بررسی مفاهیم و بیان مسئله تجارت الکترونیک می پردازد.

فصل دوم: با عنوان مبانی تجارت الکترونیک بوده که به بیان ساختار تجارت الکترونیک، مزایا و معایب و کاربردهای آن می پردازد

فصل سوم: نیز به بررسی وضعیت تجارت الکترونیک در ایران و فرصت ها و تهدید های آن می پردازد.

فصل چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادات که از مجموع مطالب ذکر شده نتیجه گیری به عمل آمده است.

و در پایان نیز منابع مورد استفاده در تحقیق بیان شده است.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 1

1-2- تاریخچه تجارت الکترونیک.... 2

1-3- سرآغاز تحول تجارت الکترونیک.... 5

1-4- تعاریف تجارت الکترونیک.... 6

1-5- تفاوت کسب و کار الکترونیک با تجارت الکترونیک:8

1-6- تجارت الکترونیک و فن آوری اطلاعات... 9

1-7- تجارت الکترونیکی دربرابر تجارت سنتی.. 11

فصل دوم: مبانی و ساختار تجارت الکترونیک

2-1- مقدمه. 14

2-2- اجزای مبادله الکترونیکی.. 14

2-3- استانداردهای مبادله الکترونیکی داده ها14

2-4- ساختار تشکیلاتى EDI. 16

2-5- نرم افزار الکترونیکی.. 17

2-6- شبکه های طرف قرارداد. 18

2-7- مبادلات الکترونیک.... 18

2-7-1- انواع مبادله الکترونیک داده ها18

2-7-2- فناوریهای مرتبط با مبادلـه الکترونیک داده ها18

2-7-3- تجارت الکترونیک و مبادلـه الکترونیک داده ها19

2-7-4- محدودیتهای اجرای مبادله الکترونیک داده ها22

2-8- طبقه بندی تجارت الکترونیک از دیدگاههای متفاوت... 23

2-8-1-از منظر ماهیت تبادلات... 23

2-8-2- با توجه به ماهیت برنامه های کاربردی :. 26

2-9- محدودیتها و موانع تجارت الکترونیکی.. 27

2-9-1- محدودیت های فنی.. 27

2-9-2- محدودیت های غیر فنی.. 27

2-10- انواع بازارهای الکترونیکی: از فروشگاه ها تا پورتال ها28

2-11- انواع فروشگاه و مراکز خرید :28

2-12- بازارهای الکترونیکی B2B.. 29

2-13- پورتال ها29

2-14-کاتالوگ های الکترونیکی.. 30

2-15- مروری بر خرده فروشی الکترونیکی.. 30

2-15-1-خصوصیات خرده فروشی الکترونیکی موفق.. 31

2-15-2-طبقه بندی خرده فروشی الکترونیکی بر اساس کانال های توزیع.. 31

2-16- دو دسته مراکز خرید الکترونیکی.. 32

2-17- انواع روش های ارائه خدمات به مشتری در اینترنت... 32

2-18- ابزارهای ارائه خدمات به مشتری در اینترنت... 33

2-19- استراتژی های بازاریابی خرید الکترونیکی.. 34

2-20- استراتژی تجارت الکترونیک.... 34

2-21- فرایند برنامه ریزی استراتژیک تجارت الکترونیکی.. 35

2-22- عوامل موثر بر بکارگیری استراتژی تجارت الکترونیک.... 36

فصل سوم: بررسی وضعیت تجارت الکترونیک در ایران و فرصت ها و تهدیدهای آن

3-1- تجارت الکترونیک و بانک (بانکداری الکترونیکی)38

3-2- تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی:38

3-3- محصولات و خدمات بانکداری الکترونیک.... 39

3-4- تفاوت بانکداری الکترونیکی و بانکداری سنتی:41

3-5- مزایای بانکداری الکترونیک:42

3-6- سابقه تاریخی شکل گیری بانکداری الکترونیک در ایران:42

3-7- بررسی بانکداری الکترونیکی در ایران:43

3-8- آشنایی با نظام‌های پرداخت... 50

3-9- مشکلات و موانع گسترش بانکداری الکترونیکی در ایران:51

3-9-1- جنبه داخلی:51

3-9-2- جنبه های خارجی:56

3-10- منابع توسعه و گسترش بانکداری الکترونیک در ایران:57

3-11- عملکرد ضعیف بانکهای بزرگ کشور در ساتنا59

3-12- بررسی وضعیت سطح کیفی دستگاههای خروجی در ایران.. 59

3-13- فاصله بانکداری الکترونیک ایران در سطح بین المللی.. 61

3-14- بررسی تأثیرات بانکداری الکترونیک بر توسعه نظام بانکی.. 63

3-15- بسترهای بانکداری الکترونیکی.. 66

3-15-1- بسترهای نرم افزاری.. 66

3-15-2- بسترهای سخت افزاری.. 67

3-15-3- بسترهای مخابراتی.. 69

3-15-4- بسترهای حقوقی.. 69

3-16- مزایای بانک های اینترنتی.. 70

3-17- معایب بانک های اینترنتی.. 71

3-18- اصول مدیریت ریسک برای بانکداری الکترونیک.... 72

فصل چهارم: نتیجه گیری

4-1- مقدمه. 76

4-2- نتیجه گیری :77

4-3- توصیه ها و پیشنهادهایی جهت پیاده سازی بانکداری الکترونیک در کشور:77

منابع.. 79

 فهرست جداول

 جدول 1-1- سه نسل تکامل تجارت الکترونیک از دیدگاه پالک (Paulk )4

جدول 3-1- مقایسه ویژگی های بانکداری الکترونیکی و سنتی.. 41

جدول 3-1- تعداد پیام های ارسالی ایران از طریق.. 48

 فهرست تصاویر

 تصویر 1-1- تجارت الکترونیک.... 8

تصویر 1-2- نگاه تاریخی به حکومت و شهروند. 9

تصویر 1-3- کنترل کامل شهروند (قبل از جنگ جهانی دوم)9

تصویر 1-4- امکان انتخاب حکومت برای شهروند (پس از جنگ جهانی دوم)10

تصویر 1-5- شهروند و حکومت مجازی (جامعه شبکه ای)10

تصویر 2-1- جایگاه کمیته‌ها و گروه‌هاى کارى و شوراهاى منطقه‌اى.. 16

تصویر 2-2- ملاحظات حضور. 34

تصویر 3-1- نحوه اتصال سازمانهای مختلف به مرکز شتاب... 47