شرح مختصر:

مشکلات بافتهای فرسوده درشهرهای بزرگ همواره یکی ازدغدغه های مردم ومدیران شهری بوده است، زیرا سکونت وکار دراین نوع بافتهای شهری هرگز بازدهی مطلوب را ندارند زیرااستاندارهای مسکن زندگی درآنها بدلیل فرسودگی شدید یا نسبی بسیار پایینتر از قسمتهای دیگر شهر میباشد. بافت فرسوده شهری به بافتی اطلاق میشود که از ابعاد کیفی وکمی وهمچنین ازلحاظ تجهیزات و تأسیسات شهری در سطح پایین قرار گرفته باشد مشکلات اصلی اینگونه بافتها بهنگام مخاطرات طبیعی بروز میکند که باید توجه مسئولین بیشتر متوجه اینگونه بافتها باشد عنوان بافت فرسوده شهری به با فتی اطلاق میشود که از ابعاد کیفی وکمی مسکن وتاسیسات وتجهیزات وابسته به آن درسطح بسیار پایینی از برخورداری است.این بافت بعنوان بافتی ناکارآمد معرفی میشود واز اینرو مساله بهبود بخشیدن به آن روی مینماید. این بهسازی بسته به نوع فرسودگی بافت مراحل مختلفی را شامل میشود.تهیه واجرای طرحهایی که به انحاء مختلف سعی در بهبود وضع این بافتها دارند ،نیازمند بررسی همه جانبه کمبودهای موجود وبرنامه ریزی مداوم برای رفع معضلات اینگونه بافتهاست .بررسی همه جانبه بدین معناست که درنوسازی وبازسازی این بافتها میبایست درکناربهبود بخشیدن به وضع مسکن که حدود 40درصدازبافتهای شهری راتشکیل میدهد سایر نیازهای معیشتی ساکنین نیز که در حیطه تاسیسات و تجهیزات شهری است تامین شود. بافت محله مجیدیه که بعنوان قسمتی از بافتهای فرسوده شهرتهران شناسایی شده است.که دارای معضلات فراوانی بویژه در زمان بحرانهای طبیعی مثل زلزله میباشد

فهرست مطالب

1-1- طرح مسأله 10
1-2-ضرورت تحقیق 10
1-3-اهداف تحقیق 11
1-4- سوالات تحقیق 11
1-5- فرضیات تحقیق 11
1– پیشینه تحقیق 12
روش تحقیق 12
1-8-محدودیتهای تحقیق 13
2-مبانی نظری 15
2-1- تعاریف 15
2-2- بافت 15
2-2-1- بافت و فرسودگی 16
2-2-2- انواع بافت شهری 16
الف- بافت تاریخی، هسته اولیه شهر 16
ب-بافت قدیمی شهر 16
ج-بافت میانی شهر 17
چ-بافت جدید شهری 17
ح-بافت پیرامونی شهر 18
خ-بافت اقماری یا گسترش ناپیوسته شهر 18
د-گسترش متروپلی شهر بهمراه ایجاد شهرهای جدید 19
2-3- فرسودگی 20
2-3-1- گونه های بافتهای فرسوده 20
الف)بافتهای دارای میراث شهری 21
ب)بافتهای شهری (فاقد میراث شهری) 21
ج)بافتهای حاشیه ای (سکونتگاههای غیررسمی) 21
2-4- شناسه ها 22
2-4-1- شناسه های شناخت محدوده بافتهای فرسوده 22
الف-شکل کالبدی 23
ب- انسجام بافت و استحکام و مصالح ساختمانی عناصر درون بافت 23
ت- ساختار زیر ساختها 23
ث- کارآیی نظام شبکه 24
ج-ابعادکارکردی 24
ح-وضعیت محیط زیست 24
1)دچار کیفیت محیطی پایین وغیر بهداشتی 24
خ- ابعاد اجتماعی 24
د- ابعاد اقتصادی 25
ذ- عملکرد مدیریت شهری 25
ر- نوع مالکیت 25
2-4-2- شناسه های شناخت گونه های بافت فرسوده 25
راهکارهای جهت ساماندهی و احیای بافت فرسوده 26
نمودار 1- راهکارهای احیای بافت فرسوده شهری 26
2-5- تعریف بهسازی 27
اقدامات بهسازی 28
الف)بهبود بخشی 28
ب)بازیافت 28
ج)استحکام بخشی 28
د:مراقبت وحمایت 28
ه-رونق بخشی? 28
و- حفاظت 29
2-6- نوسازی 29
اقدامات نوسازی 32
الف) نوکردن 32
ب)احیا 32
ج)باز زنده سازی یا تجدید حیات 32
د)انطباق و به روز کردن 32
ه-تبدیل، دگرگون? 33
2-7تعریف بازسازی 33
فرایند بازسازی 34
الف)تخریب 34
ب)پاکسازی، آواربرداری 34
ج)دوباره سازی 34
2-8 تعریف ساماندهی 35
اصول ساماندهی 36
الف) عدالت 36
ب)سازگاری 36
ج)آسایش 37
د)کارآیی 37
ذ)کیفیت محیطی 37
2-9 اهداف اساسی نوسازی وبهسازی بافتهای قدیمی وفرسوده شهرها 39
2-10ضرورت اجتماعی بهسازی ونوسازی شهر 40
2-11ضرورتهای اقتصادی بهسازی ونوسازی شهر 41
2-12عوامل موثر در ایجاد فرسودگی و تخریب بافتهای شهری و آسیب شناسی آن 43
3-مشکلات دسترسی وتنگناهای شبکه ارتباطی وتاسیسات زیربنایی 43
2-13علل و عوامل آسیبهای کالبدی شهر 44
2-13-1 عوامل محیط طبیعی 44
2-13-2 عوامل انسانی 44
1-عوامل اجتماعی 44
1-عامل اجتماعی 45
الف)پراکندگی ناموزون ونامتعادل تراکم وسرانه جمعیت 45
ب-نوگرایی و بهسازی ناموزون ونامتعادل دربخشهای شهری 46
ج-تغییر الگوی خانوار از گسترده به هسته ای 46
د-تغییرات در ترکیب اجتماعی بافت 46
عامل حقوقی 47
الف)توارث 47
ب)وقف 47
ج)نوع مالکیت 47
د)نارسایی سیاستها وقوانین بهسازی ونوسازی شهری 47
ه)وجود مدیریت های متعدد بربافتهای فرسوده 48
عوامل اقتصادی 49
الف- وضع نامطلوب اشتغال ودرآمد ودر نتیجه کم بضاعتی مالی واقتصادی 49
ب- موقعیت وارزش اقتصادی زمین 49
ج- تغییر الگوی مصرف 50
د- سرمایه گذاری ناموزون ونامتعادل در امور عمرانی شهر 50
الف)زیاد بودن هزینه ارائه امکانات در بافت قدیم نسبت به بافتهای جدید 51
و- مالیات وعوارض شهری 51
عوامل کالبدی 52
1-فرسودگی شدید بناهای موجود در بافت قدیمی 52
2-مشکلات مربوط به شبکه معابر بافت فرسوده 53
3-مسائل ناشی از مصالح بکار رفته ونحوه مرمت بناها 53
4-مسائل زیست محیطی 54
2-14عوامل کلیدی درمداخله بافتهای فرسوده شهری 54
2-14-1مرجع مداخله 54
2-14-2مستندات قانونی 55
2-15- گونه های مداخله در بافتهای فرسوده 55
الف)بهسازی 55
2-16دیدگاههای مختلف تحقق برنامه های بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری 55
2-17مکاتب بهسازی ونوسازی شهری 56
2-17-1فرهنگ گرایی 56
2-17-2- عوامل اجتماعی -روانی 57
2-17-3کارکرد گرایی 57
2-17-4ساختار گرایی 58
2-17-5- زیبا شناسی 58
2-17-6- مدرنیسم 59
2-17-7- رنسانس، رفورماسیون ،روشنگری وانقلاب صنعتی 59
2-18- نظریه های مرتبط با بافت فرسوده شهری 60
2-19: مرو ری بر تجار ب جهانی 65
2-19-1انگلستان 66
2-19-2-ایتالیا 66
2-19-3 فرانسه 67
2-19-4 هلند 67
2-20 الگوها وراهبردهای بهسازی ونوسازی 68
2-21 راهبرد ساماندهی کاربری اراضی 70
2-21-1دیدگاه رفاه اجتماعی وکیفیت زندگی 70
2-21-2 توانمند سازی حاشیه نشینان شهری به منظور بهسازی ونوسازی شهری 71
2-21-3 نگرش ارگانیکی 72
2-21-4الگوی اصالت بخشی 73
2-21-5 محرومیت زدایی شهری وراهبرد برنامه ریزی اجتماعی 74
2-21-6 الگوی جایگزینی 74
2-21-7 الگوی حفظ هویت وشهرسازی بومی 74
2-22 طر حهای جامع وبهسازی ونوسازی شهری 75
2-22-1 طرح تجمیع 76
3-ویژگیهای منطقه(وضعیت موجود) 81
3-1محدوده (مختصات وسعت) 81
3-2بررسی تقسیمات درون منطقه ای 81
3-3-پیشینه کلی منطقه 85
3-4-جغرافیای طبیعی 86
3-4-1-شیب منطقه 86
3-4-2رودخانه ومسیل 88
3-4-3-آبهای زیرزمینی 89
3-4-4-آبهای سطحی 89
3-4-4-1-جمع آوری آبهای سطحی در منطقه 90
3 -5-ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی منطقه 8تهران 91
3-5-1ویژگیهای کلی جمعیت منطقه 8 91
3-5-2تحولات جمعیتی منطقه 91
3-6-ساختار سنی وجنسی جمعیت منطقه 8 94
3-7-گروههای سنی عمده اجتماعی 96
3-7-1-بعد خانواردر منطقه 8 96
3-7-2-تراکم جمعیت درمنطقه 97
3-8-مهاجرت 101
3-9 سواد وآموزش 102
3-10-دین 103
3-11-مطالعات اقتصادی منطقه 8 104
3-11-1–وضعیت فعالیت واشتغال 104
3-11-2–جمعیت در سن کار 106
3-11-3-نیروی انسانی منطقه ونرخ عمومی فعالیت 107
3-11-4-جمعیت غیر فعال اقتصادی 108
3-11-5-ترکیب بخش خصوصی وعمومی منطقه 108
3-11-6–مقایسه تعدادشاغلین با کارگاهها ومراکز فعالیت مستقر در منطقه 109
4-معرفی محدوده مجیدیه 113
4-1- مطالعات کاربری زمین 114
4-1-1- بررسی کاربری زمین وضع موجود بر اساس طرح تفصیلی منطقه 8 114
4-1-2- بررسی کاربری زمین وضع موجود محدوده مجیدیه 115
4-2-کیفیت ابنیه 116
4-3- نوع سازه ابنیه 119
4-4- قدمت ابنیه 121
4-5 جنس نمای ابنیه 123
4-6 تعداد طبقات 124
4-7 مساحت قطعات 125
4-8 دانه بندی ابنیه 127
4-9 سطح اشغال 128
4-10 تراکم ساختمانی 131
4-11بافت فرسوده مجیدیه 133
4-12-تشخیص وتحلیل عوامل فرسودگی تدریجی بافت ( اجتماعی ، اقتصادی وغیره ) وموانع نوسازی آن 134
4-13- تحلیل فرآیندی عوامل گذشته و موجود مؤثر بر ایجاد فرسودگی در محدوده 134
4-14- موانع نوسازی بافت در محدوده 137
4-15-موانع فرسوگی بافت در محدوده 139
4-16-جمع بندی 142
1-5-جمع بندی ونتیجه گیری 144
2-5-آزمون فرضیات 145
فرضیه اول 145
فرضیه دوم 146
3-5-پیشنهادات 146
1-توانمند سازی ساکنین بافتهای فرسوده 147
2-رعایت اصول معماری وشهرسازی 147
3-مقیاس اقتصادی واقتصاد مقیاس 147
4-جلوگیری از سوداگری زمین 148
5-احیا وبازسازی سریع وکامل بافتها 148
6-توانمند سازی بخش عمرانی برای تامین مسکن گروههای هدف 148
7-توانمند سازی بخش عمومی برای کمک بافتهای واقع در طرحهای شهری 149